Wpływ zanieczyszczeń powietrza na centralny układ nerwowy

Prowadzone w ciągu ostatnich kilkunastu lat badania naukowe dostarczają rosnącej liczby dowodów na negatywny wpływ zanieczyszczeń powietrza na układ nerwowy.

Problem dotyczy całej populacji, choć szczególnie istotny jest w przypadku dzieci i osób starszych. Za najlepszy przykład niech posłuży fakt, że ekspozycja kobiet w ciąży na substancje z grupy WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne) negatywnie wpływa na rozwój układu nerwowego ich potomstwa. Dzieci matek narażonych w czasie ciąży na wysokie stężenia WWA osiągały w wieku 5 lat gorsze (w porównaniu z dziećmi matek mniej narażonych) wyniki w testach ilorazu inteligencji (IQ niższy średnio o 3.8 pkt.). Co niezwykle ważne, w badaniach wykazano także wyraźną korelację pomiędzy wynikami dzieci i młodzieży szkolnej w nauce i różnego rodzaju testach psychometrycznych, a stężeniami zanieczyszczeń powietrza w okolicy szkoły lub miejsca zamieszkania badanych. Prace badawcze prowadzone zarówno na zwierzętach, jak i na ludziach pokazują też, że najdrobniejsze cząstki pyłu zawieszonego mogą przedostawać się z płuc do układu krążenia, a następnie do różnych narządów, w tym także do mózgu. Ich obecność w mózgu może prowadzić do różnorodnych zmian o charakterze degeneracyjnym oraz do przewlekłego stanu zapalnego. Sytuacja tego typu może przyczyniać się do powstawania chorób neurodegeneracyjnych takich jak choroba Alzheimera.

Skutki zanieczyszczeń boleśnie odczuwają też dorośli

Zanieczyszczenia powietrza mogą także wywierać negatywny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego u osób dorosłych, m. in. zwiększając częstość występowania zaburzeń o charakterze depresyjnym, częstość podejmowania prób samobójczych, nasilając poziom depresji i niepokoju, a nawet podwyższając ryzyko popełnienia przestępstw z użyciem przemocy.

W przypadku osób w podeszłym wieku, długoletnia podwyższona ekspozycja na pył zawieszony nasila i przyspiesza proces starzenia się układu nerwowego, a w konsekwencji pogłębia upośledzenie zdolności poznawczych i sprawności umysłowej, może też nasilać objawy depresji. Pogorszenie sprawności intelektualnej osób starszych wiąże się także ze zmniejszeniem lub utratą ich samodzielności, większą liczbą koniecznych hospitalizacji, częstszą koniecznością opieki pielęgniarskiej, a w końcu ze zwiększoną umieralnością.