Raport SPIUG: których urządzeń sprzedano więcej – pomp ciepła czy kotłów gazowych?

Specjaliści ze Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPiUG) sprawdzili, jakie urządzenia grzewcze cieszyły się największym zainteresowaniem inwestorów w 2022 roku, a przy okazji naświetlili ogólną sytuację branży oraz dali rekomendacje na najbliższe miesiące.

O tym, że branża OZE przeżywa obecnie prawdziwy boom wszyscy już dobrze wiemy – jakie to ma jednak przełożenie na sprzedaż gazowych kotłów kondensacyjnych? Jak sytuacja w branży przekłada się na decyzje inwestorów dotyczące zakupów urządzeń grzewczych do domów nowo wybudowanych i modernizowanych? Wszystkiego dowiecie się z obszernego raportu przygotowanego przez SPIUG – do pobrania tutaj.

Jaka była sytuacja branży instalacyjno-grzewczej w 2022 roku?

Na kondycję branży instalacyjno-grzewczej w 2022 w Polsce, ale i na świecie, miało wpływ wiele czynników. Na początku 2022 roku branża borykała się z trwającymi już wcześniej, ciągłymi brakami w asortymencie, niemalże w każdej grupie produktowej. Doszła do tego agresywna, oparta na fake newsach, kampania antygazowa, która po agresji rosyjskiej na Ukrainę osiągnęła swoje apogeum. Jej skutkiem był lawinowy wzrost cen wszystkich surowców energetycznych. Poza tym pojawiła się wysoka inflacja i problemy z uzyskaniem zdolności kredytowej, co zastopowało wiele inwestycji w budownictwie – od indywidualnych remontów, po budowy domów jednorodzinnych i bloków wielorodzinnych. Skutki spowolnienia gospodarczego i widmo kryzysu powoli stają się widoczne od końcówki 2022 roku, także w branży instalacyjno-grzewczej.

Jak podaje SPIUG, głównym czynnikiem wzrostu cen urządzeń grzewczych i elementów instalacji nie była jednak inflacja, a wzrastające koszty produkcji (wyższe koszty surowców i nośników energii, w tym energii elektrycznej), koniecznych do produkcji urządzeń i podzespołów.

Rynek napędzają dofinansowania i dotacje

Duży wpływ na sprzedaż urządzeń grzewczych w 2022 roku miały programy współfinansujące wymiany pozaklasowych kotłów na paliwa stałe, zwłaszcza Programy Czyste Powietrze i Moje Ciepło.

Inwestorzy prywatni swoje decyzje zakupowe wręcz uzależniali od startu i wysokości dotacji programów rządowych, czego częstym efektem było wstrzymywanie inwestycji czy zakupów w oczekiwaniu na nowy program dotacyjny. Rządowe programy wsparcia wpływały również na wybór systemów grzewczych do modernizowanych przestrzeni oraz stały się bodźcem do zakupu i montażu urządzeń lepszej jakości – m.in. pomp ciepła.

Co ciekawe, w ramach Programu Czyste Powietrze w 2021 roku uzyskano dotację na 167 055 urządzeń. Jak podaje SPIUG, większość, bo ponad 41% stanowiły gazowe kotły kondensacyjne. Natomiast w 2022 roku nastąpił spadek wniosków składanych na gazowe kotły kondensacyjne, a znaczny wzrost zakupów powietrznych pomp ciepła.

W 2022 roku dominującą rolę w sprzedaży urządzeń grzewczych w Polsce w dalszym ciągu miały kotły gazowe różnych rodzajów, z udziałem nieco ponad 45%. Na drugim miejscu z udziałem prawie 35% uplasowały się pompy ciepła. Na trzecim miejscu, z udziałem ponad 15% są kotły na paliwa stałe, zwłaszcza na biomasę.

Zły PR i fala fake newsów dotycząca kotłów gazowych

W 2022 roku nastąpił znaczący spadek w realizacji inwestycji w budownictwie mieszkaniowym, co miało bezpośrednie przełożenie na osłabienie sprzedaży gazowych kotłów kondensacyjnych.

Ale nie tylko, ponieważ do spadków i mniejszego zainteresowania kotłami gazowymi przyczyniła się także negatywna kampania stymulowana fake newsami o nieodległym zakazie sprzedaży kotłów gazowych. 

Gazowe kotły stojące kondensacyjne również zanotowały spadki sprzedaży. Z powodu gabarytów rzadziej się je montuje w mieszkaniach, natomiast częściej w obiektach użytkowych, czyli m.in. w restauracjach czy pensjonatach, które dotknięte zostały skutkami pandemii i raczej ostrożnie podchodzą do nowych inwestycji.

Co ciekawe, w 2022 roku gazowych kotłów w dalszym ciągu sprzedano więcej niż pomp ciepła. Najchętniej wybierane były kondensacyjne kotły gazowe, których w sumie sprzedano 306 280 szt. Natomiast wszystkich kotłów gazowych sprzedano łącznie 329 754 szt.

W raporcie SPiUG zaprezentowano dane o sprzedanych kotłach gazowych rozróżniając ich rodzaj – odnośnie kotłów kondensacyjnych ich sprzedaż wyglądała następująco:

• – 297 340 kondensacyjnych kotłów wiszących;
• – 8 940 kondensacyjnych kotłów stojących;
• – 6 810 kondensacyjnych kotłów o dużej mocy (pow. 50 kW).

Natomiast sprzedaż konwencjonalnych kotłów gazowych ukształtowała się w taki sposób:

• – 16 170 konwencjonalnych kotłów wiszących;
• – 254 konwencjonalne kotły stojące;
• – 240 konwencjonalnych kotłów o dużej mocy (pow. 50 kW).

Dobra passa pomp ciepła

Jak podaje SPIUG, w 2022 roku, podobnie jak rok wcześniej, widać było dalszy bardzo znaczący wzrost zainteresowania pompami ciepła i elektrycznymi podgrzewaczami do ciepłej wody użytkowej, zarówno przepływowymi, jak i pojemnościowymi. Miały na to wpływ m.in. strategie i plany unijne oraz wdrażane w niektórych krajach UE nowych regulacji mających na celu ograniczenie emisji CO2, a po agresji Rosji na Ukrainę, także uniezależnienie Europy od dostaw rosyjskiego gazu.

Według danych przygotowanych przez PORT PC, w 2022 r. w stosunku do 2021 r., sprzedaż pomp ciepła w Polsce zanotowała wzrost o około 120%. W zakresie urządzeń przeznaczonych do centralnego ogrzewania wodnego sprzedaż wzrosła 130%. Jeszcze więcej – bo aż o 137% ‒ wzrosła ilość sprzedanych pomp ciepła typu powietrze-woda. Jest to tendencja obserwowana od kilku lat i to zarówno w Polsce, jak i w Europie.

Trzeba też zauważyć, że w Polsce w ciągu ostatniej dekady nastąpił ponad 100-krotny wzrost rynku pomp ciepła typu powietrze-woda. Jak czytamy w raporcie, piąty rok z rzędu polski rynek pomp ciepła typu powietrze-woda zanotował dynamikę sprzedaży wynoszącą około 100% rok do roku, a w ostatnich dwóch latach była to największa dynamika sprzedaży pomp ciepła w stosunku do krajów europejskich. Znacząco wzrosła też sprzedaż gruntowych pomp ciepła – o 28% dla urządzeń typu solanka-woda.

W 2022 r. sprzedano łącznie 203,3 tys. pomp ciepła, w tym:

• –  188.2 tys. pomp ciepła typu powietrze-woda;

• – ok.7,2 tys. gruntowych pomp ciepła,

• – 7,9 tys. pomp ciepła do ciepłej wody użytkowej.

Opracowany raport pokazał, że udział pomp ciepła w ogólnej liczbie sprzedanych urządzeń grzewczych w 2022 r. na polskim rynku (uwzględniając jej 10% spadek w stosunku do 2021 r.) wyniósł niemal 35%.

Dalszy rozwój branży instalacyjno-grzewczej – prognozy

Specjaliści SPIUG wyszczególnili kilka niepokojących trendów, które mogą przybrać na sile w najbliższych czasie, a przez to negatywnie odbić się na całej branży instalacyjno-grzewczej. Są to:

• – prowadzenie sprzedaży pomp ciepła przez firmy, dla których właściwy dobór urządzenia oraz jakość montażu nie są priorytetem,
• – instalacja pomp ciepła przez niewykwalifikowane i niewyedukowane firmy – dlatego tak ważne jest, aby zwracać uwagę na jakość obsługi, właściwy dobór pompy ciepła oraz prawidłową instalację,
• – zbyt mało wykwalifikowanych instalatorów na rynku – co często skutkuje nieprawidłowym doborem i złą instalacją pompy ciepła, a w efekcie wysokimi rachunkami za prąd i niezadowoleniem inwestorów, skierowanym w stronę producentów i samej technologii,
• – instalowanie pomp ciepła w ramach wymiany, jednak bez przeprowadzenia modernizacji starych instalacji grzewczych czy termomodernizacji budynków.

Pozytywnym trendem jest natomiast uzupełnianie funkcjonujących urządzeń grzewczych, np. kotłów gazowych o pompę ciepła oraz stworzenie układu hybrydowego. To bardzo wygodne rozwiązanie, ponieważ jeśli tylko wydajność pompy ciepła spada, kocioł gazowy działa jako szczytowe źródło ciepła wspomagając pompę ciepła w niższych temperaturach i przy zwiększonym zapotrzebowaniu na ciepło. Popularność takich rozwiązań w IV kwartale 2022 roku wzrosła trzykrotnie.

Źródło danych oraz infografik: spiug.pl