Ogrzewanie domu pompą ciepła – na co zwrócić uwagę przy wyborze urządzenia?

Podczas wyboru pompy ciepła należy zwrócić uwagę na wiele kwestii, nie tylko na parametry pracy samej pompy, ale także na właściwe dopasowanie jej do potrzeb domu i instalacji. To, jak ważne jest odpowiednie przygotowanie budynku do pracy z pompami ciepła pokazują statystyki usterek – 70-90% z nich wynika ze złego doboru urządzenia lub błędów instalacyjnych, a nie z wad fabrycznych producentów.

Ile energii potrzebujemy?

Podstawą wszelkich działań związanych z ogrzewaniem budynku jest określenie zapotrzebowania na jego moc grzewczą. Możemy znaleźć ją w projekcie budynku. Coraz powszechniejsze jest przygotowywanie wyliczeń przez profesjonalnych audytorów. Jeżeli budynek był projektowany dawno i nie posiadamy audytu, przydatne będą kalkulatory typu cieplo.app.

Moc pompy ciepła

Wybierając gruntową pompę ciepła należy wybrać moc pokrywającą w 100% zapotrzebowanie budynku. W przypadku pomp powietrznych określa się tzw. temperaturę biwalencyjną z zakresu -7-10°C. Do poprawnej pracy instalacji potrzebne będzie dołączenie dodatkowego źródła, gdy temperatura zewnętrzna spadnie poniżej. Dlaczego nie dobierzemy pompy, która bez wsparcia zapewni nam moc do -20°C? Pamiętajmy, że moc pompy powietrznej zmienia się wraz z temperaturą zewnętrzną. Efektem niezamierzonym takiej pompy byłaby jej moc dużo większa niż zapotrzebowanie budynku w temperaturach wyższych np. +10°C i taktowanie pompy.

Jakie źródło szczytowe?

Większość producentów oferuje pompy wraz z dodatkowymi grzałkami elektrycznymi, które odpowiednio dobrane, będą pracować 50-200 h w skali roku przy 2500-4500 h pracy pompy. Na rynku dostępne są także pompy, które mogą przyjmować dodatkowe ciepło z kotła gazowego, olejowego lub pelletowego.

Pompa steruje ich dołączeniem i pracą w momentach, gdy potrzebuje wsparcia. Jest to idealne rozwiązanie podczas modernizacji kotłowni, która posiada już kocioł. Możliwe jest także połączenie pompy z kotłem niesterowalnym, np. z kominkiem lub kotłem na paliwo stałe.

Instalacja grzewcza w budynku

Pompy ciepła zapewniają duży komfort, ponieważ współpracują z niemal każdą instalacją. Warto jednak przed zamontowaniem pompy dokonać działań mających na celu obniżenie temperatury zasilania instalacji grzewczej – zwłaszcza, gdy do tej pory często korzystaliśmy z wyższych niż 50-60 stopni. Pomocne w tym są termomodernizacja budynku oraz wymiana grzejników z tradycyjnych na większe i konwekcyjne.

Warto także rozważyć płukanie instalacji grzewczej. W nowej instalacji bardzo często możemy znaleźć zanieczyszczenia powykonawcze – piasek oraz skrawki materiałów hydraulicznych itd. Instalacja modernizowana posiada ponadto spore ilości osadów, rdzy i kamienia kotłowego. Wszystkie one utrudniają przekazywanie energii z każdego urządzenia grzewczego do budynku. Ich usunięcie znacząco poprawia pracę instalacji z pompą ciepła, obniża koszt użytkowania i chroni urządzenie przed uszkodzeniem.

Monoblok czy split?

Przez wiele lat pompy ciepła występowały głównie w wersji split. To znaczy, że układ termodynamiczny znajdował się w dwóch częściach, czyli w jednostkach zewnętrznej i wewnętrznej. Dzisiaj coraz powszechniejsze jest stosowanie urządzeń zespolonych, monoblokowych. Różnią się od splitów hermetycznym fabrycznym wykonaniem układu termodynamicznego i koniecznością poprowadzenia instalacji wodnej na zewnątrz budynku.

Które rozwiązanie jest lepsze? Oba mają swoich zwolenników i przeciwników z uwagi na ich wady i zalety. Splitowe wymagają kwalifikacji i uprawnień do pracy z czynnikami chłodniczymi. Monoblokowe wymagają zabezpieczenia zewnętrznej części wodnej przed zamarznięciem na czas zaniku prądu za pomocą zaworów zrzutowych, płynów niezamarzających lub zabezpieczeń zasilania za pomocą UPS lub agregatu. Dla wprawnego instalatora żadne z tych rozwiązań nie stanowi problemu.

Parametry urządzenia

Do podstawowych cech zaliczyć należy COP – chwilowy wskaźnik wydajności pompy, zależny od temperatury powietrza i temperatury wody grzewczej oraz SCOP, czyli sezonowy wskaźnik wydajności pompy, który wylicza się na podstawie sumy godzin pracy urządzenia i zużycia prądu dla całego sezonu.

Wypowiedzi eksperckiej udzielił Łukasz Olszewski, menedżer ds. szkoleń OZE, De Dietrich na łamach periodyku Domy Energooszczędne, marzec 2023.