Głośność pomp ciepła – od czego zależy i jak ją mierzyć?

Kwestia głośności pompy ciepła to ważny czynnik determinujący wybór urządzenia na etapie zakupu. Co wpływa na głośność pracy pompy ciepła? Jakie są dopuszczalne wartości generowanego hałasu? Czy podczas montażu urządzenia można choć częściowo zniwelować poziom hałasu wytwarzanego przez jednostkę zewnętrzną?

Głośność pomp ciepła – dopuszczalne normy

Podczas wyboru miejsca na montaż powietrznych pomp ciepła musimy mieć na uwadze rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, zgodnie z którym właściciele nieruchomości na terenach zabudowy jednorodzinnej zobowiązani są do zachowania hałasu na granicy działki nie przekraczającego 50 dB w dzień i 40 dB w nocy. Dla porównania, szept wynosi 20 dB, szmery w domu to 40 dB, hałas w biurach – 50 dB, włączony odkurzacz to średnio 60 db, a 90 dB to słyszalny hałas panujący na ruchliwej ulicy.

Kierując się tymi wytycznymi wiemy, gdzie umiejscowić jednostkę, aby na granicy działki nie przekroczyć wyznaczonych przepisami wartości.

Trzeba przy tym pamiętać, że dźwięk w dzień i w nocy rozchodzi się w odmienny sposób – ma na to wpływ temperatura i wilgotność powietrza. W nocy dźwięki są lepiej słyszalne.

Parametry głośności pompy ciepła

Określając głośność pracy pompy ciepła bierze się pod uwagę dwa parametry:

– poziom mocy akustycznej (Lwa) – jest to wielkość, która charakteryzuje daną pompę, wyznacza się ją laboratoryjnie i podaje w decybelach (dB). Co ważne, poziom mocy akustycznej można obniżać np. na noc, do 75% czy 55% wartości, w zależności od aktualnych potrzeb. Jej wartość znajdziemy w instrukcji montażu albo w karcie produktu;

– poziom ciśnienia akustycznego (Lpa) – mierzy się go np. sonometrem w momencie pracy pompy ciepła uwzględniając przy tym charakterystykę częstotliwościową typu A (jest to charakterystyka ucha ludzkiego), wartość podaje się w jednostce dB(A). Jest to wartość, którą faktycznie możemy usłyszeć będąc w pobliżu pracującej pompy.

Aby porównywać ze sobą różne pompy ciepła, trzeba opierać się na zestawianiu wartości ich mocy akustycznej, ponieważ ciśnienie akustyczne może się różnić w zależności od dźwięków otoczenia, czyli od bliskości ulicy i natężenia ruchu samochodowego w danym momencie, przez co ta wartość może być większa niż emitowany w rzeczywistości dźwięk pracującej pompy ciepła.

Aby zmierzyć głośność naszej pompy ciepła, fachowiec musi najpierw zmierzyć głośność naszego otoczenia, może to zrobić przy użyciu sonometru, a następnie nałożyć na to głośność naszej pompy ciepła. Dopiero zestawienie tych dwóch wartości oraz wykonanie odpowiednich obliczeń da nam pełny obraz głośności naszego urządzenia.

Współczynnik kierunkowy Q – kiedy warto go określać?

Głośność pracy pompy ciepła typu split możemy określić przy pomocy współczynnika kierunkowego Q (może on mieć wartość 2; 4 lub 8). Pozwala on na określenie jaki wpływ ma otoczenie wokół pompy ciepła na głośność jej pracy. Co ważne, ilość powierzchni pionowych (np. budynek) w pobliżu jednostki zewnętrznej zwiększa poziom ciśnienia akustycznego w porównaniu z otoczeniem bez umiejscowionych przeszkód.

Współczynnik kierunkowy Q o wartości 2 oznacza, że jednostka zewnętrzna umieszczona jest w miejscu z dala od przeszkód, które znajdowałyby się po drodze, w tym również umieszczonych za jednostką.

Jeśli współczynnik Q wynosi 4 to znaczy, że jednostka zewnętrzna zamontowana jest przed ścianą budynku, a przed nią stoi inny budynek, który ma wpływ na zwiększenie głośności jej pracy, ponieważ odbija fale dźwiękowe.

Współczynnik Q o wartości 8 występuje natomiast wtedy, gdy jednostka zewnętrzna umiejscowiona jest np. przy ściance działowej lub w rogu budynku, a przed nią stoi inny budynek, co znacznie zwiększa głośność pracy urządzenia, co jest już wyraźnie odczuwalne przez otoczenie.

Montaż pompy ciepła a poziom głośności

Montaż pompy ciepła również może mieć wpływ na głośność jej pracy. Podczas instalacji trzeba szczególnie zadbać o to, aby poszczególne elementy pompy ciepła nie przenosiły niepotrzebnie dźwięku.

Prawidłowy montaż przewodów czynnika chłodniczego oraz podkładek antywibracyjnych znacznie zmniejsza głośność pracy jednostki zewnętrznej. Ważne jest także, aby zachować minimalny odstęp od ściany budynku, co zniweluje niepotrzebne rozprzestrzenianie się wibracji.

Pompę ciepła można zamontować na podporach lub na gruncie. Podpory muszą być prawidłowo wykonane, aby nie przenosiły dodatkowych wibracji. Pod jednostką zewnętrzną można dodatkowo umieścić podkładki antywibracyjne, dzięki czemu drgania emitowane podczas pracy w ograniczonym stopniu przenoszą się na ścianę budynku.

W przypadku splitowych pomp ciepła rury z czynnikiem chłodniczym w mniejszym stopniu przenoszą dźwięk, jednak w przypadku monobloków odpowiedni montaż rur hydraulicznych jest bardzo ważny, ponieważ może mieć znaczy wpływ na przenoszenie dźwięku do wnętrza budynku przez instalację hydrauliczną.

Wykonanie samej jednostki zewnętrznej również jest istotne w kontekście głośności jej pracy. Solidna konstrukcja i odpowiednia izolacja ma wpływ na zapewnienie minimalnego natężenia hałasu.

Praca sprężarki generuje najwięcej hałasu, ważne jest więc aby ją dobrze zaizolować, ponieważ odpowiednia izolacja pochłania część dźwięku. Podobnie z pracą wentylatora, który wytwarza szum, dlatego część producentów szczególną wagę przykłada do ich konstrukcji, aby generowały jak najmniej hałasu.

Niektóre pompy ciepłą nie posiadają izolacji i zabezpieczeń naddźwiękowych, co skutkuje większą głośnością pracy i niespełnianiem norm wyznaczonych rozporządzeniem Ministra Środowiska. Szukając pompy ciepła odpowiedniej do planowanej inwestycji, sprawdźmy więc parametry dotyczące głośności, co pozwoli uniknąć wielu przykrych niespodzianek po jej instalacji.